W I N O L O G I A |
||
o w i n o r o ś l i i w i n i e |
||
strona główna | wydarzenia | artykuły | książki | polskie wino | galeria | inne strony | o/about | mój blog |
||
| a r t y k u ł y | odmiany
winorośli STARY BRETOŃCZYK MERLOT Wojciech Bosak | 16-02-2010
Uprawy merlota zajmują na świecie prawie 200 tysięcy hektarów (na zdjęciu plantacje tej odmiany w Mołdawii)
Przy okazji pisania jednego z ostatnich artykułów zrobiłem sobie mały
przegląd bieżącej literatury na temat genezy odmian bordoskich. A nawiasem
mówiąc, to rzadko zdajemy sobie sprawę z przełomu, jaki w ciągu ostatnich
kilkunastu lat dokonał się w ampelografii za sprawą badań genetycznych.
Wcześniejsze dywagacje na temat pochodzenia szczepów winorośli mają się
mniej więcej tak do ostatnich odkryć w tej dziedzinie, jak opowieści o
smokach i gryfach do współczesnej taksonomii zwierząt. Polecam na ten temat
świetny tekst Darii Słowik,
winiarki z Małopolskiego Przełomu Wisły (Winnica Słowicza).
Natknąłem się między innymi na ciekawy artykuł o
niełatwych poszukiwaniach odmian rodzicielskich merlota, opublikowany już
przed rokiem w Australian Journal of Grape and Wine Research, na który
wcześniej jakoś nie zwróciłem uwagi. W przypadku takich zagadek samo
określenie profilu DNA danego szczepu nie przynosi jeszcze rozwiązania, póki
nie porówna się takiego „odcisku palca” z profilami potencjalnych rodziców i
krewnych. I tu zaczyna się problem, gdyż wiele rzadszych i mniej istotnych
odmian wciąż nie było poddanych takim badaniom i ich profilu genetycznego
nie ma w żadnej bazie danych. Może się też zdarzyć, że badana winorośl
pochodzi od wymarłych już przodków (a przecież setki, jeśli nie tysiące
europejskich odmian wyginęło po inwazji filoksery) i wtedy taki genetyczny
ślad urywa się bezpowrotnie.
Śledztwa w sprawie merlota podjął się francusko-amerykański zespół badaczy,
którym kierowali Jean-Michel Boursiquot z Narodowego
Instytutu Badań Rolniczych (INRA)
w Montpellier i Carole Meredith z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Davis.
Dzięki wcześniejszym badaniom było już wiadomo, że odmianą ojcowską tego
szczepu jest cabermet franc (od którego pochodzi też cabernet sauvignon).
Takie prominentne odmiany cieszą się zrozumiałym zainteresowaniem naukowców,
choćby dlatego, że badania nad nimi chętnie finansuje przemysł winiarski,
więc ich profile DNA zostały zmapowane w pierwszej kolejności i są od dawna
dostępne w bazach danych. Długo natomiast nie udawało się ustalić odmiany
macierzyńskiej merlota, gdyż nie była to żadna ze słynnych winorośli.
Tym
razem jednak badacze podeszli do sprawy poważnie i poddali analizie aż 2305
selekcji V.
vinifera(sic!), których germplasm jest przechowywany w zasobach
genetycznych INRA. I co się okazało? Otóż drugi, po cabernet sauvignon
najbardziej rozpowszechniony na świecie szczep do produkcji win czerwonych
pochodzi od odmiany wręcz altankowej, znalezionej gdzieś w ogródku pod
płotem w deszczowej Bretanii. Paręset lat temu tam również były winnice!
Czy ktoś z Was słyszał o magdeleine noire des
charentes? A warto
się nią zainteresować, gdyż ta zapomniana winorośl odegrała wcale istotną rolę w
dziejach winiarstwa. Poza merlotem, pochodzi od niej także malbec (ze
skrzyżowania z akwitańską odmianą prunelard) oraz dwie inne mniej znane
odmiany z zachodniej Francji: guignard de saintours (magdeleine noire des
charentes x gouais) i mourtès (magdeleine noire des charentes x penouille).
Pokrewieństwo klasycznych europejskich odmian V. vinifera (kliknij obrazek aby powiększyć)
Przy okazji tych badań rozwiano także parę innych ampelograficznych
wątpliwości. Cabernet franc, który uchodzi za „praodmianę” wywodzącą się
bezpośrednio z dzikiej winorośli V.
sylvestris odnalazł
swoich dwóch bliskich kuzynów w osobach starożytnych baskijskich szczepów
morenoa i txakoli. Natomiast odmiana merlot blanc, uważana dotąd za jasną
mutację „zwykłego” merlota (tak jak pinot blanc jest mutacją pinot noir)
okazała się jego krzyżówką z folle blanche. Doszukano się także
bezpośrednich przodków carménère. Okazuje się, że jest to krzyżówka szczepu
gros cabernet i cabernet franc. Gros cabernet, to rzadko spotykana, stara
odmiana akwitańska (uprawiana również w Australii), nie mająca wiele
wspólnego z cabernet sauvignon i cabernet franc. ©tekst, zdjęcie i rysunek: Wojciech Bosak,
|
||
© copyright by winologia.pl 2008-2011 | wszelkie prawa zastrzeżone | strona przeznaczona dla osób pełnoletnich |
||
strona główna | wydarzenia | artykuły | książki | polskie wino | galeria | inne strony | o/about | mój blog |
||
