Motovun

Dziesięć lat temu mało kto założyłby się, że na Istrii będą powstawać najciekawsze wina Chorwacji. Stawiano na Kutjevo, podniecano się potencjałem siedlisk i szczepów Dalmacji, a przyszłość istriańskich malwazji i teranów widziano raczej w kategorii win codziennych, zdatnych do obiadu. Dziś ten największy adriatycki półwysep jest bez wątpienia wiodącą chorwacką apelacją

Przyznam, że nigdy wcześniej na Istrię nie dotarłem nie dotarłem, choć przypadkowe spotkania z tamtejszymi winami podczas różnych targów i degustacji były często bardzo obiecujące. Dlatego szczerze się ucieszyłem, gdy poprzedniej zimy trafiła mi się okazja do odwiedzenia kilku tamtejszych producentów. Oto ich krótkie sylwetki.

Matošević

Mimo że ciągle jeszcze przed pięćdziesiątką, Ivica Matošević stał się już dla miejscowego winiarstwa postacią niemal historyczną. Przed dekadą jego wina, jako pierwsze z regionu zdobywały medale na prestiżowych międzynarodowych konkursach. Odtąd cieszy się niekwestionowanym autorytetem wśród tamtejszych winiarzy, a obecnie prezesuje ich branżowemu stowarzyszeniu VinIstra. Matošević nie ma rodzinnych tradycji winiarskich, a profesją tą zainteresował się dopiero podczas studiów doktoranckich na uniwersytecie w Udine. Swoje pierwsze wino zrobił w 1997 roku.

Ivica Matošević

Większość gron do produkcji kontraktuje u winogrodników z  okolic Buje na północnym zachodzie półwyspu. Posiada także własne winnice w wiosce Grimalda w środkowej Istrii, gdzie zrekonstruował opuszczone od dawna tarasowe siedlisko i ponownie obsadził je winoroślą. Zdecydowaną większość jego produkcji stanowi winifikowana i starzona na kilka sposobów malwazja (czyli malvazija istarska, która, przypomnijmy, jest najczęściej uprawianym na półwyspie szczepem). Malwazje Matoševića znane są ze swojej długowieczności. Nawet podstawowa, produkowana w stalowych zbiornikach Malvazija Alba (rodzaj wina z definicji przeznaczony do wypicia za młodu) całkiem nieźle dojrzewa w butelce, o czym mogliśmy się przekonać degustując wciąż zadziwiająco świeży rocznik 2006.

Dojrzewająca rok we francuskiej beczce nad osadem drożdży Malvazija Barrique 2006, to złożone, stylowe, nieco dekadenckie wino z nutami suszonych kwiatów, pieczonych jabłek i kompotu gruszkowego, żywe i świeże w końcówce. Tego szarmu nie ma jednak rocznik 2009, przyduszony przez jogurtowo-kokosową beczkę. Bardziej zajmujące wydają się wina starzone w beczkach akacjowych, ostatnio coraz bardziej na Istrii popularnych. Malvazija Alba Robinia 2008 ładnie łączy krągły owoc z wyraźną mineralnością oraz nutami białych kwiatów, pieprzu i dymu z ogniska. Jeszcze ciekawszy jest rocznik 2004 – wino niemal złote w kolorze i rozwijające niezwykłą paletę aromatów (gruszki, brzoskwinie, suszone figi, miód, białe kwiaty, dym, orzechy, curry, etc.)

Na tym tle nie zrobiło odpowiedniego wrażenia pochodzące ze wspomnianej wcześniej, przywróconej do życia historycznej parceli wino Grimalda Bijelo 2009, które w założeniu autora ma być czołową białą etykietą posiadłości. Ten kupaż chardonnay, suvignon blanc i malwazji, starzony rok we francuskiej beczce, to niewątpliwie wino solidnie zrobione, skoncentrowane i z potencjałem, ale też infantylne w swoich ciasteczkowych, cytrynowo-śmietankowych smakach. Być może czas tu zrobi swoje. Zdecydowanie lepiej wypada Grimalda Crno 2008 (merlot z 15-procentowym dodatkiem i teranu), z aromatami wiśni, ziół i ściółki leśnej.

Kozlović

Mała miejscowość Momjan (Momiano) leży w północno-zachodniej Istrii, w okolicy, gdzie połowa mieszkańców mówi na co dzień po włosku, a większość pozostałych oficjalnie deklaruje się jako „Istrani” i nie przyznaje do żadnej innej narodowości. Strony te, jako krainę swojego dzieciństwa często opisywał jeden z moich ulubionych pisarzy Fulvio Tomizza, a główny bohater jego powieści Materada nosi nawet nazwisko Koslovic!

Gianfranco Kozlović

Rodzina Kozlovićów robi tam wino od początków zeszłego wieku. Ostatnio Gianfranco Kozlović dobudował do starego domu pradziadków futurystyczną piwnicę z okazałym foyer i miejscem do degustacji, jakiej nie powstydziłby się pewnie żaden modny producent z Burgenlandu. Posiadłość liczy 17 hektarów winnic, z których ponad połowa obsadzona jest malwazją, a resztę zajmuje muškat momjanski (moscato di momiano, lokalny klon białego muszkatu), teran i kilka pomniejszych szczepów. Chlubą Kozlovića są 40-letnie nasadzenia malwazji w parceli Santa Lucia.

Podstawowa Malvazija 2010 jest przyjemnym, świeżym winem o cytrusowych i herbacianych aromatach, bardzo poprawnie zrobionym, ale dość prostym (co w tej stylistyce nie jest ujmą). Duże wrażenie robi natomiast seria malwazji z winnicy Santa Lucia, macerowanych kilka dni na skórkach, a następnie starzonych w dębie i akacji (w różnych proporcjach, w zależności od rocznika). Są to wina potężne, mineralne, z gęstym gruszkowym owocem, które z czasem potrafią rozwinąć niezwykle złożone aromaty. Malvazija Santa Lucia 2004, to wino świetnie zintegrowane i pomimo swojej nielekkiej wagi – kwiatowe i świeże. Jednak cały potencjał siedliska pokazuje dopiero rocznik 2001, który pachnie starą politurą i świeżo skoszoną łąką, a w ustach rozwija nuty białych kwiatów i przypraw korzennych (goździki, imbir). Jest to wino fantastycznie zbalansowane, wciąż świeże i pełne zdrowego owocu.