W Gruzji wyróżnia się kilka większych regionów winiarskich, których granice pokrywają się z ogólnym podziałem administracyjnym tego kraju na regiony. Są to: Kachetia (Kakheti), Kartlia (Kartli), Imeretia (Imereti), Racza-Leczchumi (Racha-Lechkhumi), Megrelia (Samegrelo), Guria i Adżaria (Achara). W przypadku win wyższej klasy istotne znaczenie ma podział na mniejsze strefy produkcji, zwane mikroregionami. Są to stosunkowo niewielkie obszary, często ograniczone do jednej lub kilku sąsiadujących miejscowości, znane od lat z produkcji szczególnie prestiżowych win.

W całym kraju funkcjonuje kilkadziesiąt takich tradycyjnych stref produkcji, ustanowionych formalnie w czasach sowieckich, choć niektóre z nich mają starszą genezę, sięgającą często XIX stulecia. Po uzyskaniu przez Gruzję niepodległości nie kontrolowano zbyt ściśle oznaczeń geograficznych na etykietach, co prowadziło do licznych nadużyć. Dotyczyło to szczególnie win z najbardziej prestiżowych apelacji, które były nagminnie podrabiane (nie tylko zresztą w Gruzji). Jak ktoś obliczył, w połowie ubiegłej dekady trafiało na rynek rosyjski być może nawet dwudziestokrotnie więcej butelek oznaczonych jako chwanczkara (khvanchkara), niż byłaby w stanie wyprodukować niewielka strefa produkcji tych win!

Wprawdzie już w 1999 roku wydano nową ustawę o oznaczeniach geograficznych gruzińskich produktów (dotyczy ona nie tylko wina), jednak za rzeczywiste uporządkowanie tej kwestii zabrano się dopiero parę lat później. Począwszy od 2005 roku zarejestrowano oficjalnie 18 chronionych nazw pochodzenia dla win gruzińskich, na zasadach mniej więcej podobnych do europejskich apelacji (z czego 14 w Kachetii, 2 w Raczy-Leczchumi oraz po 1 w Kartli i Imeretii). Odpowiednie regulacje określają dla każdego z tych win granice strefy upraw, dozwolone odmiany winorośli, plon z hektara oraz wymagane parametry analityczne i organoleptyczne. Gruzja podpisała też stosowne porozumienia międzynarodowe o ochronie nazw geograficznych win.

Jak działa ten system mogłem się naocznie przekonać podczas winobrania w Chwanczkarze w 2009 roku. W jednej z tamtejszych winiarni, gdzie akurat trwał skup winogron od okolicznych plantatorów, spotkałem inspektorów ministerstwa rolnictwa, którzy skrupulatnie ważyli każdą przywiezioną skrzynkę owoców i na tej podstawie wydawali zaświadczenie, ile można wyprodukować wina z oznaczeniem geograficznym. Poza owymi 18 oficjalnie zarejestrowanymi winami z chronioną nazwą pochodzenia funkcjonują także inne, nieformalne apelacje, które niekiedy cieszą się równie wysokim prestiżem. Nazwy tych nie zarejestrowanych mikroregionów również mogą pojawić się na etykietach.

Niżej przedstawiamy listę zarejestrowanych gruzińskich win z chronioną nazwą pochodzenia. Ich nazwy – podobnie jak nazwy szczepów winogron – podajemy tu w transkrypcji angielskiej, która ma w Gruzji niemal oficjalny status i z reguły w takiej właśnie formie nazwy te pojawiają się na etykietach, jeśli są zapisywane alfabetem łacińskim. Normy dotyczące tych win podajemy na podstawie oficjalnych materiałów udostępnionych przez gruziński urząd patentowy (Sakpatenti), w którego kompetencji znajduje się rejestracja oznaczeń geograficznych.　

Kachetia

Mukuzani

Wino czerwone wytrawne z odmiany saperavi, produkowane w strefie obejmującej 9 wsi w rejonie Gurjaani, z winnic o powierzchni 246 ha, usytuowanych na wysokości 350–750 m n.p.m. Zawartość alkoholu 10,5–12,5%, cukier do 3 g/l, kwasowość 5,0–7,5 g/l. Dozwolona wydajność plonu z hektara 7–8 t/ha.

Tsinandali

Wino białe wytrawne z odmiany rkatsiteli, z możliwym dodatkiem gron kakhuri mtsvane (do15 procent), produkowane w strefie obejmującej 12 wsi w okolicach Telavi, z winnic o powierzchni 653 ha, usytuowanych na wysokości 300–750 m n.p.m. Zawartość alkoholu 10,5–12,5%, cukier do 3 g/l, kwasowość 5,5–7,5 g/l. Dozwolona wydajność plonu z hektara 9–10 t/ha dla rkatsiteli, 6–7 t/ha dla kakhuri mtsvane.

Akhasheni

Wino czerwone półsłodkie z odmiany saperavi, powstające na terenie wsi Akhasheni i Chumlaki w rejonie Gurjaani, z winnic o powierzchni 112 ha, usytuowanych na wysokości 350–700 m n.p.m. Zawartość alkohol 10,5–12,0%, cukier 30–50 g/l, kwasowość 5,0–7,0 g/l. Dozwolona wydajność plonu 7–8 t/ha.

Gurjaani

Wino białe wytrawne z odmiany rkatsiteli, z możliwym dodatkiem gron kakhuri mtsvane (do15 procent), produkowane w strefie obejmującej 10 wsi w okolicach Gurjaani, z winnic o powierzchni 1151,5 ha, usytuowanych na wysokości 250–750 m n.p.m. Zawartość alkoholu 10,5–12,5%, cukier do 3 g/l, kwasowość 5,5–7,5 g/l. Dozwolona wydajność plonu 9–10 t/ha dla rkatsiteli, 6–7 t/ha dla kakhuri mtsvane.

Kindzmarauli

Wino czerwone półsłodkie z odminy speravi, powstające w strefie obejmującej 16 miejscowości w okolicach Kvareli na przedgórzach Wielkiego Kaukazu, z winnic o powierzchni 1633 ha, usytuowanych na wysokości 250–550 m n.p.m. Zawartość alkoholu 10,5–12,0%, cukier 30–50 g/l, kwasowość 5,0–7,0 g/l. Dozwolona wydajność plonu 7–8 t/ha.

Manavi

Wino białe wytrawne z odmiany kakhuri mtsvane, z możliwym dodatkiem rkatsiteli (do 15 procent), produkowane w strefie obejmującej 10 wsi w rejonie Sagarejo w Kachetii Zewnętrznej, z winnic o powierzchni 346 ha, usytuowanych na wysokości 450–800 m n.p.m. Zawartość alkoholu 10,5–12,5%, cukier do 3 g/l, kwasowość 5,0–7,0 g/l. Dozwolona wydajność plonu 6–7 t/ha dla kakhuri mtsvane, 9–10 t/ha dla rkatsiteli.

Kakheti

Wino białe wytrawne z odmian rkatsiteli i kakhuri mtsvane, wytwarzane tradycyjną metodą długiej maceracji w miazdze winogron. Strefa produkcji o powierzchni około 3100 km kw. obejmuje cały region winiarski Kachetii z winnicami połozonymi na wysokości 200–750 m n.p.m. Zawartość alkoholu 10,5–13,5%, cukier do 4 g/l, kwasowość 5,0–6,0 g/l. Dozwolona wydajność plonu 9–10 t/ha dla rkatsiteli, 6–7 t/ha dla kakhuri mtsvane.

Napareuli